Studiepagina Inde Soete Suikerbol


Omdat in de vele uitgaven van Inde Soete Suikerbol zo weinig aanduidingen van jaar van uitgave en drukvermeldingen staan is het lastig om de edities te rubriceren. Een studie op zich waarvoor op deze pagina ruimte is om tot een zo precies mogelijk overzich te komen.


In de (autobiografische) verhalenbundel 'Wachten op de kraakwagen' wordt de ontstaansgeschiedenis van 'Inde Soete Suikerbol' weergegeven. In de nieuwste bundel 'Maat, getal, gewicht - Herinneringen en verhalen' van Willem G. van de hulst uit 2004 wordt in het hoofdstuk 'Groeien naar volwassenheid' nogmaals kort die ontstaansgeschiedenis beschreven:


In 'Zoeken naar de ziel' (Callenbach, Nijkerk 1994) van Daan van der Kaaden wordt Inde Soete Suikerbol heel zijdelings genoemd m.b.t. de samenwerking vader-zoon als respectievelijk schrijver en illustrator (pag. 91). In het bibliografisch gedeelte worden de verdere gegevens als volgt weergegeven:

1936
In de soete suikerbol
. Deel 1, 2 en 3 (resp. afl. 1-220, 221-446, 447-676). Oorspronkelijk verschenen als dagstrip in 'De Standaard' en 'De Amsterdammer'. Illustraties van W.G. van de Julst jr. De 1e druk in boekvorm bij uitgeverij De Standaard Amsterdam. Vanaf de 27e druk (1969) bij Callenbach Nijkerk. Laatste druk resp. 36e, 34e en 33e) in september 1993 bij Callenbach. N.B. Er bestaan ook uitgaven met de reclame-opdruk voor 'Nuts' en dergelijke. "in de soete suikerbol' werd ook als hoorspel uitgezonden via de radio in 1950, in 31 afleveringen. In 1973 kwam 'In de soete suikerbol' op televisie. De tekeningen daarvoor waren geheel opnieuw gemaakt door W.G. van de hulst jr. (zie voor overige gegevens over de serie bij 1942, 1943 en 1948, 1973, 1982 en 1984)

1942
In de soete suikerbol . Deel 4. Oorspronkelijk verschenen als dagstrip in 'De Standaard' en 'De Amsterdammer'. Illustraties van W.G. van de Julst jr. De 1e druk in boekvorm bij uitgeverij De Standaard Amsterdam. Vanaf de 28e druk (1969) bij Callenbach Nijkerk. Laatste druk (31e) bij Callenbach, 1994.

1943
In de soete suikerbol . Deel 5. Illustraties van W.G. van de Julst jr. De 1e druk in boekvorm bij uitgeverij De Standaard Amsterdam. Vanaf de 27e druk (1969) bij Callenbach Nijkerk. Laatste druk (33e) bij Callenbach, 1994.

1948
In de soete suikerbol . Deel 6 en 7. Laatste twee delen van de serie. Oorspronkelijk verschenen als dagstrip in 'De Standaard' en 'De Amsterdammer'. Illustraties van W.G. van de Julst jr. De 1e druk in boekvorm bij uitgeverij De Standaard Amsterdam. Vanaf resp. de 28e en 27e druk (1969) bij Callenbach Nijkerk. Laatste druk (32e en 31e) bij Callenbach, 1994.

1973
In de soete suikerbol . Tv-editie met zelf in te plakken plaatjes. De 1e druk met illustraties van W.G. van de Hulst jr. , de 2e (en laatste?) druk 1989, Callenbach. De 2e (en laatste) Er bestaat een speciale editie voor Belgie mmv 'Remainder Sassenheim' en een speciale editie voor de Nederlandse Boekenclub.
(nb. In 2004 is bij gelegenheid van Callenbach 150 jaar een herdruk verschenen met weer uit te knippen zelf in te plakken plaatjes.))

1983
Omnibus In de soete suikerbol I. Bevat deel 1, 2 en 3. De 1e druk bij Callenbach, Nijkerk. De 2e en laatste (?) druk voorjaar 1983 Callenbach Nijkerk.

1984
Omnibus In de soete suikerbol II . Bevat deel 4, 5, 6 en 7, hier en daar sterk ingekort. De 1e druk bij Callenbach Nijkerk.Geen herdruk bekend.

Mail van Henk van Dorp van 13 mei 2006

Beste Andries,

In eerste instantie heb ik je opmerkingen en mijn aanvullingen bij deze serie overgeslagen, omdat dit eigenlijk een hoofdstuk apart is ! Een héél apart hoofdstuk, omdat het erg moeilijk is om een totaal goed overzicht te krijgen over de verschillende uitgaven en drukken en afmetingen, omdat er inderdaad maar zeer zeldzaam een drukvermelding gegeven wordt...,


Ook ik kan je dat goede totaaloverzicht niet geven, omdat ik er zelf ook nog te weinig van heb. Maar wat ik heb, helpt wel om alvast een paar stappen verder te komen en een aantal "fouten" die jij nu hebt in de lijst te verbeteren...


Daar gaan we:

1. De eerste uitgaven van deel 1, 2 en 3 (zijn allen uit 1936, volgens Daan vd Kaaden en ook volgens mijn bevinding...) De eerste drukken van deze 3 deeltjes zijn voor de oorlog: ongeveer 18,2/18,3 op 20,2 cm. (ik probeer het zo precies mogelijk aan te geven, omdat de verschillen met latere drukken zo klein zijn...) Latere uitgaven (van na de oorlog zijn dan ongeveer 17,4 op 20, maar er zijn er in die periode ook van 18 op 20 (en dat is dus maar een minimaal verschil met de eerste vroege drukken !

2. De "dundruk uitgaven" zijn 'oorlogsuitgaven'. Je kunt dat zien aan een nummer (bij mij: K244) dat de partij papier aangeeft waarvan de boekjes gemaakt zijn, de Duitse bezetting wilde dat dit precies geregistreerd stond ! Je vindt dit bij nog andere uitgaven van VDH terug (bijv. bij 'Moeder leest voor', 'Aan moeders schoot' en bij de Van De Hulst prenten). Je vindt dit "K" nummer bij deze dundruk uitgaven van "Inde Soete Suikerbol" voor in het boek op de 1e blz. maar ook achter op de kaft onderin de hoek ! Deze uitgaven zijn 15,5 op 18,5 cm. terwijl het boek zelf maar 8 mm. dik is.
Deeltje 4 (Deel 1 van de nieuwe reeks) kwam uit in 1942, dus de eerste druk van dit deeltje is zo'n dundruk uitgave met die afmetingen. Ook deeltje 5 (uitgekomen in 1943) is waarschijnlijk allereerst in zo'n druk uitgekomen.
Deel 6 en 7 zijn dan weer van na de oorlog en hebben de maten die ik hierboven reeds gaf.

3. Wat de drukvermeldingen betreft. Die zijn (zoals jij al schreef) bijna afwezig tot aan de 25e druk. Wat mij opvalt is, dat ik van die vroege drukken (1 t/m 8) verschillende uitgaven van de deeltjes heb, maar dat ik maar tweemaal een drukvermelding vindt. Dat is bij de 4e druk en bij de 8e druk en IN BEIDE GEVALLEN gaat het hier om een vermelding in DEEL 1 !
Het zou dus kunnen (maar ik ben voorzichtig) dat bij die vroege drukken de drukvermelding enkel voorkomt in deeltje 1... Dit zou begrijpelijker zijn wanneer mijn veronderstelling klopt dat in die eerste jaren zeker deze eerste drie deeltjes telkens SAMEN herdrukt worden.

4. Maar dan nog een andere aanwijzing die helpt om bij het verzamelen en zoeken naar deze deeltjes echt uit te kunnen maken of het om zo'n vroege druk gaat ! (Want er wordt wat aangeboden in deze serie met de stellige overtuiging dat het om een eerste druk gaat... EN HET TOTAAL NIET IS !!! Ik denk dat er al veel mensen zijn 'ingelopen' door onwetende of doelbewust bedrieglijke verkopers) Je moet letten op de titelpagina: bij zeker de eerste 8 drukken van deeltje 1 t/m 3 staat het nummer van het boekje op de titelpagina in EEN ROMEINS CIJFER en niet in een Arabisch cijfer (dus: I, II en III; en NIET: 1,2 en 3). Ook deeltje 4, in ieder gaval in z'n eerste druk uit 1942 uitgekomen als: Deel 1 van de Nieuwe Reeks, heeft op de titelpagina zo'n Romeinse " I " Voor mijzelf is dit waarschijnlijk één van de belangrijkste maatstaven geworden of het om een vroege druk gaat ! Wel heb ik opgemerkt dat er veel latere drukken bestaan (druk 33 en druk 35) waarin de Romeinse nummers weer terugkeren in de eerste drie delen... Dat is om het consequent en leuk te houden in deze serie

5. Natuurlijk zijn er nog andere dingen waar je op kunt letten. Welke van de andere deeltjes op één of andere manier vermeld staan in het boek. Bijv. Als alle deeltjes vermeld staan in een deel 1, 2 of 3 dan kan het al niet gaan om een vroege druk, omdat deel 6 en 7 maar in 1948 zijn uitgekomen. In dat geval gaat het bij dat deel 1, 2 of 3 wellicht maar om een 10e druk of zelfs nog later.Advertenties met reclame en prijzen van de boeken vind ik in mijn vroege uitgaven niet terug... Misschien wel in de eerste drukken van deel 6 en 7, maar dat kan ik niet nagaan. Andries, jij vermeldt dus enkele malen bij een eerste druk: 2,25 gulden... Dat klopt dus echt niet hoor, daarin worden ten eerste alle deeltjes al genoemd (zie m'n opmerking hiervoor). Ook heb ik enkele 26e drukken, waarin de andere boeken voor 2,95 verkocht worden, dus het kan in de verste verten niet om een vroege druk gaan. Ik denk persoonlijk dat die eerste drukken in de jaren '30 misschien maar 0,75 of misschien rond de 1,00 gekost zullen hebben.
De serie moet ook toen trouwens al zeer populair geweest zijn aangezien van de eerste drie delen (uitgegeven in 1936) in de oorlogsjaren (waarschijnlijk 1942) al een 8e druk uitkwam !
O.K. dit was het verhaal, dan nog de belangrijkste scans van mijn vroege uitgaven:


Zo dat was het weer even voor nu, ik hoor graag je reactie !
Hartelijke groet,
Henk

14 augustus 2006

Beste Andries,
Ik ben nu vrij zeker hoe de eerste drukken eruit zien van de eerste vier deeltjes, omdat ik ze in m'n bezit heb:

1. Deel 1 uit 1936, 1e druk; belangrijke kenmerken zijn de 2 advertenties achterin: één over het tweede deel (slechts f 0,75, zoals ik al vermoedde) en een andere advertentie over het boek: "de avonturen van Jantje" - f 1,65.
Dit boek voldoet aan de kenmerken die ik al eerder noemde... Verder ben ik zeker door die 0,75 en vooral doordat de eerste eigenaar er voorin schreef: 29 april 1936 !

2. Deel 2 uit 1936, 1e druk: belangrijk kenmerk is het kadertje achterin het boek (zie scan) waarin het derde deeltje wordt aangekondigd in december... Dat geeft zekerheid over de druk, omdat we weten dat alle drie de boekjes in 1936 uitkwamen !

3. Deel 3 uit 1936 (dec.), 1e druk (zeer waarschijnlijk), voldoet geheel aan de kenmerken die ik je eerder noemde en eindigt met een prentje dat het (toen definitieve) slot van de serie aankondigd. Bovendien heb ik van deeltje 3 inmiddels de 2e druk ook (met vermelding op voorzijde), is identiek aan de 1e druk ! Wat dat betreft moet ik dus even terugkomen op punt 3 in mijn eerste mail:
blijkbaar zijn er toch ook drukvermeldingen in andere deeltjes dan alleen in deel 1 bij deze vroege drukken !

N.B. Bij de kenmerken van vroege drukken die ik in de vorige mail al noemde, kan nog één kenmerk toegevoegd worden: het 'bijzondere randje' dat alle 3 de deeltjes van voor de oorlog hebben RECHTS naast de illustratie aan de voorzijde: Bij deeltje 1 gaat het zelfs om zo'n 8 mm., bij deeltje twee iets minder: zo'n 4 mm. en bij deeltje 3 nog zo'n 2 à 3 mm. Maar het is blijkbaar
een kenmerk van de eerste druk en verdere vroege drukken van voor de oorlog; ik denk (als ik het goed zie) dat het vooral komt omdat de plaat op de voorzijde iets verschoven is naar de rug en eigenlijk al op de zijkant van de rug begint.

Opvallend blijft toch voor mij, dat de serie waarschijnlijk toch érg populair was in die jaren (maar dat schreef ik al eerder), want het betekent dus dat (aangezien ik een 1e deeltje 8e druk heb uit 1942), er voor 1942 (als het eerste deeltje in de nieuwe reeks uitkomt) al 7 (!) drukken zijn verschenen in 6 jaar tijd !!!

4. Deeltje 4, eerste deeltje nieuwe reeks, 1e druk (1942). Belangrijk kenmerk van dit deeltje is dus dat het NIET als 4e deeltje, maar als 1e deeltje van de nieuwe reeks wordt gepresenteerd. Het kleinere formaat, het dunne papier, en het kenmerk "K244" - voorin en op achterzijde boek (als aanduiding van de partij papier waarop het gedrukt is, verplicht gesteld door de Duitse bezetting heb ik al genoemd...

Ook heb ik (heel mooi) de originele strips kunnen kopen van deeltje 4, 5, 6 en 7 in 'de Standaard' verschenen (1941-1944)...
Ik geef je in scan de eerste aflevering van elk deeltje en daarna nog een leuke advertentie die er bij zat:
De strips in 'de Standaard' dateren volgens mijn berekening wat betreft deeltje 1 (nieuwe reeks) uit 1941, wat betreft deeltje 2 (nieuwe reeks) uit 1942, wat betreft deeltje 3 (nieuwe reeks) uit 1943 en wat betreft deeltje 4 (nieuwe reeks) uit 1944.
Ook vond ik er tussen een advertentie van de 'aankondiging deeltje 1 (nieuwe reeks) in april 1942' - dit boekje kostte toen ƒ1,20, vroegere deeltjes inmiddels ƒ0,90 !!!)

Verder wil ik nog het volgende opmerken: - de data leid ik ongeveer af uitgaande van APRIL 1942, het 1e deeltje was daar natuurlijk voor...(beginnend 2e helft 1941) de andere daarna... (ervan uitgaande dat VDH - dat blijkt ook van in het begin: NIEUWE REEKS) een reeks in gedachten had en het verhaal gewoon heeft verdergezet zonder onderbrekingen... (er van uitgaande dat er 6 strips per week verschenen kom je dan ongeveer op deze jaartallen...

- Uit deze strips blijkt dus consequent dat niet alleen deeltje 4 maar ook de latere deeltjes consequent 'eerste deeltje, tweede deeltje, derde deeltje, vierde deeltje... van de nieuwe reeks genoemd worden... Ook in het boekje (eerste deeltje nieuwe reeks, 1e druk) eindigt het met: 'in het tweede deeltje van de nieuwe reeks...' enz...

Conclusie:
Het kan bijna niet anders dan dat de eerste druk van deeltje 5 (uitgekomen in 1943, voordat de strip in 'de Standaard' beëindigd was en dus nog steeds sprak over: derde en vierde deeltje nieuwe reeks) getiteld is: "Tweede deeltje (nieuwe reeks)", ik heb die dus zelf nog niet dus ik zou dat graag bevestigd zien...
Deeltje 6 en 7 zijn (pas) in 1948 uitgekomen (volgens boek van Daan van der Kaaden). Als deze datering juist is... (dat is vrij laat, omdat volgens mijn berekening de strip dus al in 1944 in 'de Standaard' stond... - maar dat is misschien te verklaren door het einde van de oorlog, papierschaarste enz.), dat zou het kunnen, dat deeltje 6 en 7 in boekvorm nooit anders genoemd zijn...De vroegste deeltjes die ik hiervan heb spreken gewoon over een 6e en 7e deeltje, maar ik ben vrijwel zeker dat er nog vroegere moeten zijn, omdat ze spreken over ƒ2,25 voor een deeltje en ik vermoed dat dit toch een beetje minder moet zijn in 1948, wanneer je het vergelijkt met de ƒ1,20 van
het '4e deeltje' in 1942... misschien zo rond de ƒ1,50 of ƒ1,75...

Heel graag zou ik dus wat betreft deze deeltjes 5, 6 en 7 nog verdere bijzonderheden van andere verzamelaars horen. Ook mogelijke correcties op mijn bevindingen zijn natuurlijk welkom !

Tot zover even, Andries... Groeten,
Henk van Dorp

Dag Henk,
Dank voor je bericht. 'k Zal nog even je laatste veranderingen doorvoeren. Ik denk vast dat je veronderstellingen kloppen. We moeten proberen bij 'De Heraut' 'Timotheüs en 'Het Kind' de artikeltjes over Jac. van Amstel op te snorren voor verdere datering. Daar staan overigens nog dubbele ee's (leeren, etc). Bij 'Van den bozen koster' kun je mooi zien dat er tussen 1937 en 1941 spelling-veranderingen waren. Weer tijdsaanduidingen. Van de oorlogsdrukken (8e druk vermeld) heb ik deel 1 en 2 in mooie vorm. Ook unaniem bevestigingen van je gedachtengangen. Echt leuk allemaal.

Hartelijke groet,
Andries (17-8-2006)


Hieronder de meegezonden illustraties van vroege drukken


1e deel, 1e druk 1936
1e deel, 1e druk 1936, advertentie 1 achterin
1e deel, 1e druk 1936, advertentie 2 achterin
     
2e deel, 1e druk 1936
2e deel, 1e druk 1936, kader achterin
Romeinse nummering vroege delen
     
3e deel, 1e druk 1936
3e deel, 1e druk 1936, laatste bladzijde
3e deel, 2e druk
     



1e deel, 4e druk, voorzijde
                                                 4e druk voorkant met
naam en datum op het schutblad
     
     
     
     
1e deel, 8e druk, dundruk uit oorlog
2e deel, 8e druk, dundruk uit de oorlog
3e deel, 8e druk, dundruk uit de oorlog
     
4e deel (deel 1 nieuwe reeks) dundruk uit de oorlog (1942) K 244
5e deel (deel 2 nieuwe reeks) dundruk uit de oorlog (1943) K 244
 


Advertentie in 'De Standaard' voorjaar 1942 over 'Deel 1 Nieuwe Reeks'



Strip 'De Standaard' 1941, begin 1e deel (=4) Nieuwe Reeks
Strip 'De Standaard' 1941, begin 2e deel (=5) Nieuwe Reeks
   
Strip 'De Standaard' 1943, begin 3e deel (=6) Nieuwe Reeks
Strip 'De Standaard' 1943, begin deel 4 (=7) NieuweRreeks
   


 

Einde 1e deel Nieuwe Reeks (=4)


Van:  Henk van Dorp <vandorp.henk@pandora.be>
Verzonden:  donderdag 31 augustus 2006 12:45:32
Aan:  "Andries Hibma" <ahibma@hotmail.com>
Onderwerp:  Voor Studiepagina 'In de Soete Suikerbol

Beste Andries,
Hierbij stuur ik je een gedeelte van een mail door die ik ontving van mijn boekenvriend Marcus Altena. Hij geeft daarin door de gegevens die hij vond over de serie "Inde Soete Suikerbol" in de zgn. "Brinkman Catalogus"... Dat is (zelfs in de 'Brinkman') niet volledig, maar toch helpt het ons weer een stukje verder en bevestigt het eerdere veronderstellingen... De bijgevoegde zinnen tussen haakjes zijn van Marcus of van mij en komen niet uit 'Brinkman' ! Hier komt het:

- In de Brinkman van 1936-1940: In de soete suikerbol. Met plaatjes van W.G. van de Hulst jr. Amsterdam, De Standaard. 8o. 20x18. Per dl. gecart. fl. 0.75. Verhoogde prijs per dl. gecart. fl. 0,90.(Waarschijnlijk wordt hier bedoelt, dat de prijs gestegen is tot 0,90 ergens bij de latere drukken 2 t/m 6 die dus niet specifiek genoemd worden) 1. 1936 114 blz. 2. 1936. 117 blz. 3. 1936. 119 blz.

- In de Brinkman van 1941-1945: In de soete suikerbol. Met plaatjes van W.G.v.d. Hulst jr. Amsterdam, De Standaard. 18x15 cm. 1. 7e--8e druk 1942/1943.  115 blz. Geb. fl. 0,95 2. 7e--8e druk. 1942/1943.  117 blz. Geb. fl. 0,95 3. 7e--8e druk. 1942/1943. 119 blz. Geb. fl.0,95 Nieuwe reeks 1.1942.  120 blz. Gecart. fl. 1,20 (1e druk) 2. 1943. 126 blz. Gecart. fl. 1,20 (Hier dus de bevestiging, dat deeltje 5 in de 1e druk is uitgekomen als "deel 2, nieuwe reeks !)

-In de Brinkman van 1946-1950: In de Soete Suikerbol. Met plaatjes van W.G. v.d. Hulst jr. Amsterdam, De Standaard. 19,5x17 cm. 1. 1947. 115 blz gecart. fl. 2,25 (waarschijnlijk kun je hier gewoon doortellen en gaat het om een 9e druk) 2. 1947.  119 blz.  gecart. fl. 2,25 (waarschijnlijk kun je hier gewoon doortellen en gaat het om een 9e druk) 3  1947. 120 blz.  gecart. fl. 2,25 (waarschijnlijk kun je hier gewoon doortellen en gaat het om een 9e druk) 4  1948. 120 blz. fl. 1,75 (waarschijnlijk kun je hier gewoon doortellen en gaat het om een 2e druk) 5. 1948. 126 blz. fl. 1,75 (waarschijnlijk kun je hier gewoon doortellen en gaat het om een 2e druk) 6. 1948. 129 blz. fl. 1,75 gecart. fl. 2,25 (1e druk) 7. 1948 137 blz. fl. 1,75. gecart.fl. 2,25 (1e druk) (Opmerkelijk dat bij deze deeltjes 6 en 7 twee verschillende prijzen worden gegeven, terwijl er voor ons geen andere uitgave bekend is tot nu toe dan alleen de gekartonneerde !)

- In de Brinkmannen van 1951-1960 wordt er niets meer verteld over de boekjes wat raar is want elke  herdruk wordt in de Brinkman vermeld

-Brinkman van 1961-1965: Formaat van de boekjes is dan: 20,5x17,5 cm. Prijs is fl. 2,95. De  druk vermelding is de 25ste. (Opmerkelijk: het gaat hier inmiddels over de 25e druk (!): M.a.w. van 1947 tot 1961-'65 werden de drukken 10 t/m 25 uitgegeven, dat gaat dus om 16 drukken in maximaal 18 jaar tijd - opnieuw een bewijs van de populariteit van de serie !)
NB: -Gecart.= gekartoneerd

- Wat de aanduiding "80" betekent weet ik niet. Het is een aanduiding die ik heel vaak vermeld zie staan bij boeken in de Brinkman. Ik dacht altijd dat het iets over het papierformaat zei maar zeker weten doe ik dat niet. Tot zover de gegevens van Marcus Altena uit de "Brinkman", waarvoor hartelijk dank ! Misschien zijn er nog anderen die willen reageren en wellicht aanvullingen kunnen geven (vanuit hun verzameling) op deze gegevens !
Tot zover, Andries,
Hartelijke groet, Henk van Dorp

Dag Henk,
Even tussen de bedrijven door je mailtje beantwoorden. Dank voor de aanvullingen bij 'Inde Soete Suikerbol'. 'k Zal ze weer invoegen. De Brinkman uit '46 heb ik net wel en daar staat helemaal niets in over 'Inde Soete Suikerbol'. Wel een aantal andere titels van W.G. van de Hulst.
Wat ik overigens eerder eens schreef dat mogelijk de Standaard een 'Courantendrukker' was en daarom niet vermeldingen doorgaf is onzin want ze hebben (zolas ik nader onderzocht) de prachtigste dikke boekwerken op allerlei terrein uigegeven. Blijft merkwaardig waarom de 'Suikerbol' in Brinkman zo weinig bedeeld is. (Misschien lustten hij en zijn medewerkers ze wel niet en er kwamen immers vetvlekken op de mooie boeken....)
Verder vond ik in de geschriftjes 'De kleine Vuurtoren' uit 1936 en bijv. 1949, een soort voorlopertjes van de latere 'Boek en jeugd' kinderboekengidsen, weer informatie. (zie hieronder)
In 1936 inderdaad deel I en II met een plaatje van de 'Suikerbol' en de prijs ƒ0,75 en in '49 alle 7 deeltjes à ƒ2,25. Verder geen gegevens over druk etc.
'k Zal deze info ook weer toevoegen.

Met een hartelijke groet,
Andries






1936




1949